phone +48 91 432 49 71
email
PORÓWNANIE

Nawierzchnie dróg rowerowych

Infrastruktura dróg dla rowerów, a zwłaszcza ich nawierzchnia jest ważna dla rowerzystów nie tylko ze względu na bezpieczeństwo, ale również na komfort jazdy. Z punktu widzenia rowerzysty najważniejsza w nawierzchni jest jej warstwa ścieralna. Warstwa ta powinna być równa, gładka, a jednocześnie nie być śliska. Podzieliliśmy nawierzchnie w inwentaryzowanych drogach i szlakach dla rowerów właśnie ze względu na warstwę ścieralną.

Funkcjonalność nawierzchni

Zużycie energii przez rowerzystę

Wygodna jazda na rowerze polega na jak najmniejszym zużyciu energii przez użytkownika.

NAWIERZCHNIAWŁAŚCIWOŚCIZUŻYCIE ENERGII
Równa asfaltowaWysoka równość wzdłużna, gładka100%
Nierówna asfaltowaNiska równość wzdłużna, gładka120%
Kostka betonowa niefazowanaNierówna, gładka130%
Kostka betonowa fazowanaNierówna, wyboista140%
Tłuczeń klinowanySzorstka150%
Tłuczeń nieklinowanyWyboista200%
Bruk z kamienia polnego (kocie łby)Bardzo wyboista 220%

Źródło: Entwicklung und Potentiale des Fahrradverkehrs.

Wibracje

Nierówna nawierzchnia powoduje drgania oddziałujące na ciało rowerzysty. Długotrwałe narażenie na takie wibracje kończyn górnych może wywołać trwałę uszkodzenie fizyczne, jak tzw. białe palce lub uszkodzenie stawów i mięśni nadgarstków i łokci. W celu określenia efektu wywieranego przez długotrwałe narażenie ludzkiego organizmu na drgania przeprowadzono badania za pomocą analizatora drgań oddziałujących na człowieka typ 4447. Zgodnie z przepisami, podstawowym kryterium porównań jest uśredniona wartość skuteczna przyspieszenia drgań oddziałujących na człowieka, w tym przypadku na kończyny górne, mierzona i sumowana w trzech osiach: x, y i z. Wielkość ta oznaczana jest jako VTV. Wyraża się ją w m/s2, a większa wartość oznacza większe natężenie drgań.

MATERIAŁRMS VTV (m/s2)
Asfaltobeton nowy3,4
Asfalt stary5,4
Kostka niefazowana4,6
Kostka fazowana5,6
Płyty betonowe 50x504,4

Źródło: Nawierzchnia dróg rowerowych i jej wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo rowerzystów.

Na poniższym filmie można porównać drgania powodowane przez różne nawierzchnie.

Czytelność dla użytkowników

W zależności od sposobu fizycznego wydzielenia drogi rowerowej należy ją jednoznacznie odróżnić od innych typów dróg. W przypadku, kiedy przebiega ona samodzielnie, nie jest to koniecznie, ale samo oznakowanie pionowe i poziome wystarcza. Kiedy jednak droga rowerowa przebiega tuż obok chodnika czy jezdni, należy zastosować czytelne rozróżnienie funkcji. Częstą praktyką jest stosowanie koloru czerwonego. Możliwe to jest w przypadku użycia barwionego asfaltu, kostki lub płyt betonowych. Rozwiązanie to bywa nieczytelne w przypadku, gdy pas chodnika jest wykonany również z kostki lub płyt betonowych, intuicyjnie rozpoznawanych jako nawierzchnia dla ruchu pieszych. Dużo bardziej czytelniejsze jest zastosowanie zupełnie odmiennej nawierzchni, która będzie możliwa do odróżnienia nawet przez pieszych niewidomych lub niedowidzących.

Koszty budowy

Ceny jednostkowe zawarte w opracowaniu pochodzą z Biuletynu Cen Robót Drogowych, Mostowych i Torowych, BCD SEKOCENBUD III kwartał 2013 r.

NAWIERZCHNIAcena netto dla 1 m drogi o szerokości 2,5 m
Asfaltowa259,96
Kostka betonowa354,85
Tłuczniowa115,28
Gruntowa8,98

Utrzymywanie

Sprawne i bezpieczne funkcjonowanie dróg rowerowych wymaga ich prawidłowego utrzymania. Nawierzchnia musi pozostać równa, niezarośnięta i z widocznym oznakowaniem. Stan nawierzchni nie powinien prowokować rowerzystów do wykonywania niebezpiecznych manewrów i prowadzić do zachwiania ich równowagi. Szczególną uwagę należy zwrócić na powstawanie śliskości nawierzchni, jej pokrycia śniegiem lub lodem. Stan taki utrudnia lub nawet uniemożliwia zahamowanie oraz utrzymanie prawidłowego kierunku jazdy i wykonania skrętów.

Typowa nawierzchnia z kostki betonowej jest nietrwała, wymaga starannego usuwania roślinności i ciągłych napraw, a co za tym idzie – jest droższa w utrzymaniu. Dotyczy to w szczególności – ale nie wyłącznie – kostki układanej na podsypce piaskowej. Z przeprowadzonych przez Zespół ds. Ścieżek Rowerowych w latach 2009-2011 audytów stanu technicznego ponad 100 kilometrów ścieżek rowerowych przy drogach krajowych w 10 województwach wynika, że żadna z eksploatowanych ścieżek rowerowych wykonanych z kostki betonowej nie spełnia obowiązujących warunków technicznych. Większość z tych ścieżek, mimo niedługiego czasu jaki upłynął od ich wykonania (najstarsza z nich miała 6 lat), kwalifikowała się do natychmiastowego remontu. Oczywiście jest możliwe wykonanie trwalszej nawierzchni z kostki betonowej poprzez zastosowanie pod nią odpowiednio mocnej podbudowy. Nawierzchnia taka będzie jednak nawet dwukrotnie droższa od nawierzchni asfaltowej, a jednocześnie de facto utraci „zaletę” rozbieralności, wskazywaną jako przyczyna wyboru tego typu nawierzchni.

ASFALT

W przypadku nawierzchni określanych jako asfalt lub bitumiczna, warstwa ścieralna może być różnego typu. Wśród stosowanych dla niej mieszanek wyróżniamy:

  1. mastyks grysowy - bardzo szczelny i trwały, ale drogi
  2. beton asfaltowy - najczęściej stosowany
  3. asfalt porowaty - o niskiej trwałości, szorstki, odprowadzający wodę
  4. beton asfaltowy dla bardzo cienkich warstw - warstwa ścieralna o grubości 2-3 cm
  5. asfalt lany - mieszanka o zwiększonej zawartości lepiszcza i wypełniacza

BETON

Rowerzyści stowarzyszeni w różnych organizacjach w Polsce głośno protestują przeciwko stosowaniu nawierzchni z kostek lub płyt betonowych. Do ich wad można zaliczyć większy koszt budowy i mniejszy komfort jazdy. Nawierzchnie z betonu mogą mieć jednak wiele form - od najgorszych dla rowerzysty płyt typu YOMB spotykanych np. w lasach do nowoczesnych dużych płyt, które często zaletami przewyższaja asfalt.

BETONOWA KOSTKA FAZOWANA

Kostka fazowana to taka, która ma ściete krawędzie. Jest estetyczniejsza, ale dla rowerzystów oznacza mniejszy komfort jazdy i większe groźne dla zdrowia wibracje. Podnoszoną przez zarządców dróg zaletą takiej nawierzchni jest jej rozbieralność i dzięki temu dostęp do instalacji biegnących pod drogą. Argument ten łatwo obalić - aby nawierzchnia z kostki nie zapadała się, wymaga mocnej podbudowy, która w rzeczywistości uniemożliwia dostęp i prowadzenie instalacji pod drogą.

BETONOWA KOSTKA NIEFAZOWANA

Kostka niefazowana tworzy równiejszą nawierzchnię i jest wygodniejsza od kostki fazowanej. Poza tym tworzy jest tak samo problematyczna pod względem utrzymania.

DUŻE PŁYTY BETONOWE

Duże płyty betonowe mogą być najgorszymi jak i jednymi z lepszych nawierzchni dla rowerów. Płyty YOMB spotykane w lasach, czy innego typu płyty ażurowe stanowią duże utrudnienie dla poruszania się rowerem, zwłaszcza jeśli do tego jest ułożona z dwóch oddzielonych pasów.

Beton jako materiał mimo znanych wad, takich jak konieczność srosowania szczelin dylatacyjnych i większym kosztom samej budowy, przewyższa asfalt pod kilkoma względami:

  1. Trwałość - nawierzchnia betonowa przetrwa ponad 20 lat.
  2. Beton nie kruszy się i nie porasta roślinnością.
  3. Beton pozostaje czystszy po deszczu
  4. Nie wymaga bardzo mocnej podbudowy z kruszywa
  5. Odbija więcej światła - lepsza widocznośc po zmierzchu

Dlatego też producenci szukają nowych rozwiązań w postaci długich płyt betonowych, które są wielokrotnie bardziej odporne na osiadanie od kostek betonowych.

UTWARDZONA KRUSZYWEM

Drogi rekreacyjne poza terenami miejskimi w lasach i na terenach otwartych, często mają nawierzchnie tłuczniowe. Zaletą tego rozwiązania jest niski koszt budowy, dzięki czemu mogą powstawać dłuższe odcinki dróg. Wadą nawierzchni tłuczniowej jest ograniczenie możliwości wykorzystania jej podczas opadów deszczu oraz tuż po nich. Nawierzchnia utwardzana kruszywem rozmywa się, dlatego należy zabezpieczyć jej brzegi np. krawężnikiem betonowym. Naprawy tego typu nawierzchni są także tanie i szybkie w wykonaniu.

BRUKOWANA

Nawierzchnia brukowana jako bradzo wyboista nie ma praktycznie żadnego zastosowania dla rowerzystów. Zdarzają się przypadki, że nie można jej uniknąć, prowadząc trasę przez zabytkowe centra miast. Nie ma jednak żadnego wytłumaczenia dla stosowania jej w przypadku tworzenia nowych dróg dla rowerów.

NATURALNA

Często turystyczne szlaki rowerowe prowadzone są po nawierzchni, która jest naturalna. Poza tym, że jest ona w miarę oczyszczona, trudno tu mówić o jakimś sposobie utwardzania jej. Nadaje się ona wyłącznie dla rowerzystów sportowych o dobrej kondycji i bez obciążonego roweru. Jest przez to wykluczona dla projektowanych turystycznych tras długodystansowych.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 20014-2020

  • partner 1
  • partner 2
  • partner 3
  • partner 4